Boek Leven in balans en gewoon gelukkig zijn Ontdek ons boek: Leven in balans en gewoon gelukkig zijn

Alles in Balans

Wacht nooit met jezelf

‘Wacht nooit met jezelf’. Deze boodschap is te lezen op een tegeltje van Anuka, een bevriende kunstenares. Het tegeltje ligt in onze coachingsruimte op tafel want het komt nu eenmaal vaak voor dat mensen de neiging hebben om met zichzelf te wachten. Dan hoeven we maar even te wijzen naar het tegeltje en dan is het weer ‘oh ja’! 
Tijdens de gesprekken weten mensen het maar al te goed: in jouw leven komen jijzelf en jouw welzijn ALTIJD op de eerste plaats. Maar in de praktijk is dat vaak lastig. Zeker als je een dienstverlenende instelling en mede daardoor een dienstverlenend beroep hebt.

Zorgen als plicht

We moeten daar vaak aan denken als we mensen horen praten over de belasting van de zorg de laatste tijd. Iedereen kent wel mensen in de zorg of in de verpleging die op hun tandvlees lopen. Die eigenlijk allang niet meer kunnen maar toch doorgaan en desnoods dubbele diensten draaien. Omdat zorgen als hun plicht voelt en ze, zeker in deze situatie, niet anders kunnen. Maar is dat eigenlijk wel zo? 
Sinds wij werken met onze zelf ontwikkelde mensbenadering met aangeleerde en aangeboren eigenschappen, valt het ons op dat mensen in dienstverlenende beroepen vaak één belangrijk ding gemeen hebben en dat is de drijfveer (ofwel aangeleerde eigenschap) ‘behoefte aan erkenning en waardering’. Nu heeft iedereen die behoefte in meer of mindere mate, maar bij veel mensen in dienstverlenende beroepen bepaalt deze drijfveer hun hele leven.

Overlevingsstrategieën

Net als alle drijfveren, uit ook de behoefte aan erkenning en waardering zich bij iedereen op een andere manier. Die uitingen kun je zien als overlevingsstrategieën. Om een paar voorbeelden te noemen: Als erkenning en waardering een sterke drijfveer is, kan het zijn dat je graag aardig of lief gevonden wilt worden, dat je graag gezien en gehoord wil worden, serieus genomen wil worden. Het kan zijn dat je graag in het middelpunt van de aandacht staat, maar het kan ook juist zijn dat je liever op de achtergrond blijft, maar daar intussen wel alles regelt en ervoor zorgt dat alles goed voor elkaar is voor anderen.

Ook jezelf opoffferen en de neiging om
conflicten te vermijden komen vaak voor

Ook de neiging om je op te offeren komt vaak voor bij mensen met deze drijfveer. En, daar bovenop, de neiging conflicten te vermijden en moeite hebben met grenzen aangeven. Tel daar nog bij op de neiging tot perfectionisme die er vaak bij komt, en de cocktail is compleet om een prooi te worden van ‘misbruik’ door je omgeving. Dat ‘misbruik’ zetten we bewust tussen aanhalingstekens, want je omgeving zal niet snel bewust misbruik van je maken. Maar met deze drijfveer zijn in elk geval alle ingrediënten aanwezig om, als je niet op een bepaald moment goed voor jezelf gaat zorgen, uiteindelijk helemaal uitgehold of burn-out te raken.

Systemen

En verwacht geen verandering van de kant van je werkgever of de overheid. Die kunnen vaak niet anders dan meegaan in de systemen en zullen mensen op deze manier blijven inzetten totdat zij zelf het tij zullen keren. 
Dit is trouwens een onbewust proces. Zoals we al zeiden, maakt (bijna) niemand bewust gebruik of misbruik van een ander. Maar in een werksfeer met hoge druk is het zo gebeurd. We kennen allemaal die collega’s of vrienden en familieleden die altijd voor je klaarstaan. Op wie je altijd een beroep kunt doen en die in feite nooit nee zeggen. Die altijd willen invallen als er een collega uitvalt en die altijd komen opdraven als een ander het laat afweten.
En onbewust wenden we ons toch vaak tot deze mensen als we even niet meer weten hoe we bepaalde zaken toch nog voor elkaar moeten krijgen. Als er een spoedklus is en niemand anders kan of wil het doen... 

Nee zeggen

Mensen die nooit nee zeggen en bij wie je altijd terecht kunt, worden vaak hoog gewaardeerd. We noemen iemand lief als hij of zij zich altijd opoffert en schrijven het zelfs als mooie eigenschap in een rouwbericht: ‘Stond altijd klaar voor anderen, dacht nooit aan zichzelf’. Terwijl we diep in ons hart wel weten dat dat eigenlijk niet gezond is.

We noemen iemand lief als hij
of zij zich altijd opoffert

Wij gaan met mensen altijd op zoek naar hun persoonlijke missie in dit leven. En zodra iemand meteen roept dat zorgen zijn of haar missie is, dan gaat er bij ons een alarmbelletje rinkelen. Zorgen voor een ander is in onze visie namelijk nooit iemands persoonlijke missie.
De neiging om altijd en oeverloos voor anderen te zorgen, is een aangeleerde eigenschap en aangeleerde eigenschappen behoren niet tot je missie.

Zorgen uit liefde

Als zorgen echt bij jouw persoonlijke missie hoort, dan komt dat voort uit de missie-eigenschap liefde. Onvoorwaardelijke liefde die altijd en vanzelfsprekend aanwezig is. Dan kost zorgen geen energie, want dan krijg je er alleen maar energie van. En verwar het krijgen van energie niet met het krijgen van erkenning en waardering, want dat laatste werkt alleen op de korte termijn.

Verwar het krijgen van energie niet met
het krijgen van erkenning en waardering

Op de momenten dat je waardering krijgt, veer je weer even op, maar aan het eind van de dag ben je weer net zo vermoeid als al die andere dagen. Terwijl bij het zorgen vanuit liefde die liefde (en energie!) onvoorwaardelijk en onophoudelijk blijft stromen.
En met de missie-eigenschap Liefde zorg je sowieso ALTIJD eerst goed voor jezelf omdat je weet dat de liefde niet kan stromen als je niet eerst jezelf erin onder dompelt.

Hoe zou de zorg eruit zien als al die zorgers
besluiten om niet meer te wachten met zichzelf? 

En nu zijn wij dus heel benieuwd hoe de zorg eruit zou zien als al die lieve zorgers vanaf nu besluiten om niet meer met zichzelf te wachten. Als ze duidelijk hun grenzen gaan aangeven en eerst gaan zorgen voor zichzelf. En dat aangeven van je grenzen hoeft niet per se in de vorm van protest. Grenzen aangeven, of eigenlijk: consequent zeggen wat je op je hart hebt, kan op een vriendelijke manier, zonder dat de ander jouw boodschap als aanval ervaart. En die manier van liefdevol communiceren kun je leren.
Er is wél moed voor nodig om die keuze te maken en dus nooit meer te wachten met jezelf. Maar het zijn dit soort keuzes die de systemen in beweging zetten. Zeker als steeds meer mensen die keuze gaan maken. Want als al die poppetjes opeens niet meer automatisch meebewegen, dan moeten de systemen eraan geloven. En misschien wordt dat wel eens tijd…